Zit er schoonheid in ondraaglijk lijden? Het is een vraag waar ik liever met een wijde boog omheen loop. Toch zou dat laf zijn. Het is mijn streven de wereld mooier te schrijven. Angst, pijn, uitzichtloosheid, verdriet maken een belangrijk onderdeel uit van ons bestaan. Dus moet ik een poging wagen iets moois te schrijven over pure ellende.
Ruim een jaar geleden werd mijn moeder opgenomen in een verpleeghuis. Ze kon niet meer zelfstandig wonen, hoewel dat het liefste was wat ze wilde.
Normaal vloeien de woorden uit de pen, maar nu beginnen ze te stotteren.
Natuurlijk ga ik regelmatig op bezoek. Ook via een online dossier kan ik lezen hoe het met haar gaat. Het is nog steeds mijn moeder, maar niet meer de persoon die ze was. Haar geest en lichaam laten het steeds meer afweten. Haar dagen zijn gevuld met ellende, laat ik het daar maar bij houden. Jullie kunnen je de details zelf wel voor de geest halen. Door ze op te schrijven zou ik afbreuk doen aan haar waardigheid, zo voelt het. Bovendien: wat voegt het toe?
Velen van jullie zullen haar situatie herkennen.
Af en toe heeft ze nog een helder moment. Bij mijn laatste bezoek vroeg ze of ik geen pilletje mee kon nemen. Tja, wat antwoord je dan? Dat ik haar nog niet wil missen? Dat zou wel enorm egoïstisch zijn. Het klopt ook niet: ik wil haar niet missen zoals ze ooit was. Ik wil de tijd terugdraaien. In het heden hoop ik alleen maar dat haar lijdensweg zo snel mogelijk voorbij is. Haar leven duurt te lang.
Ik schrik zelf van deze woorden. Wie ben ik om ze op te schrijven?
Als ik antwoord dat ik van de wet geen pilletje mee mag nemen, stelt ze me gerust.
“Ja, natuurlijk. Het is niet jouw schuld. Maar jammer is het wel.”
Jaren geleden zijn we naar een notaris geweest om een levenstestament op te stellen. Dat moest voorkomen dat ze ooit terecht zou komen in de situatie waarin ze zich nu bevindt. Zo’n levenstestament blijkt ook maar een zinloos stukje papier.
Terug naar de beginvraag. Zit er schoonheid in ondraaglijk lijden?
Ik zou kunnen vertellen over mijn hond die alle bewoners van het verpleeghuis lief begroet. Over dwaze momenten van vrolijkheid die de somberheid ogenschijnlijk verlichten. Het zouden uitvluchten zijn. Het antwoordt luidt klip en klaar: Nee. Er zit geen schoonheid in ondraaglijk lijden.
Ik kan de wereld van mijn moeder niet mooier schrijven. Deze schrijver staat machteloos en daar zal hij het mee moeten doen.
Zie ook: http://www.onnoweggemans.nl